Gebelik sırasında ilaç kullanımında ilaçlar olası yan etkilerine göre gruplandırılmıştır. Bu gruplara göre beş kategori bulunmaktadır. Bunlar;
- Kategori A: İnsanlarda yapılan çalışmalarda fetus üzerine zararlı bir etki saptanmamıştır. Bu gruba dahil olan çok az sayıda ilaç vardır.
- Kategori B: Hayvanlarda yapılan çalışmalarda hayvan fetusları üzerinde zararlı ve olumsuz bir etki saptanmamıştır, ancak insanlarda yapılan çalışmalar mevcut değildir. Ya da, hayvanlarda yapılan çalışmalarda olumsuz etkiler saptanmış, ancak insanlarda yapılan çalışmalarda bu olumsuzluklar doğrulanmamıştır.
- Kategori C: Hayvan ve/veya insanlarda yapılan çalışmalar yetersizdir. Ya da, hayvan deneylerinde olumsuz etkiler saptanmış, ancak insanlara ait veri yoktur. Gebelikte kullanılan ilaçların çoğu bu grupta yer alır.
- Kategori D: Bu gruptaki ilaçlarda insan fetusu üzerine olumsuz etki bulunmuştur. Bu gruptaki ilaçlar kar/zarar oranı kar lehine olduğunda kullanılabilecek ilaçlardır.
- Kategori X: Bu gruptaki ilaçlarda da insan fetusu üzerine olumsuz etki bulunmuştur. Ancak bu gruptaki ilaçlar gebelikte kullanıldığında kar/zarar oranı her zaman zarar lehine olan ilaçlardır. Bu yüzden hiç bir şekilde gebelikte kullanılmamalıdır.
Romatoid artrit tedavisinde sık olarak kullanılan ilaçlara bakıldığında Metotreksat ve leflunamid kategori X olarak değerlendirilmektedir.
Metotreksatın gebelik öncesi en az 3 ay öncesinde kesilmesi, leflunamid için ise gebelik öncesi arındırma prosedürünün uygulanması önerilmektedir.
Hidroksiklorokinin gebelik kategorisi C, sulfasalazin ise kategori B dir. Sık kullandığımız kortikosteroidler için kategori düzeyi C/D olarak bildirilmiştir.
Biyolojik ajanların çoğu kategori B veya C de yer almaktadır. Gebe kalan bir romatoid artrit hastasının bir romatoloji uzmanı tarafından değerlendirilerek ilaçlarının düzenlenmesi ve gerekli değişikliklerin yapılması gerekmektedir.
