İç Hastalıkları ve Romatoloji Uzmanı Doç. Dr. Hakan Emmungil
Lupus, otoimmun hastalık olarak bilinen bir savunma sistem bozukluğu tipidir. Otoimmun hastalıkta savunma sistemi (bağışıklık sistemi) vücudun kendi sağlıklı hücrelerine ve dokularına zarar verir. Bu da iltihaba ve çeşitli vücut dokularının zararına neden olur. Lupus eklemler, deri, böbrekler, kalp, akciğerler, kan damarları ve beyni de içeren vücudun birçok bölgesini tutabilir. Ayrıca lupuslu insanlarda çok değişik bulgular olabilir. Bunların en sık olanları aşırı yorgunluk, ağrılı veya şişmiş eklemler, açıklanamayan ateş, deri döküntüleri ve böbrek sorunlarıdır.
Lupus hastalığının 3 tipi vardır. Birincisi, az önce bahsedilen birçok sistemi etkileyen sistemik lupus eritematozis, ikincisi cilt tutulumu ile seyreden kutanöz lupus ve üçüncüsü ilaca bağlı lupus. Çeşitli tedavilerde kullanılan bazı ilaçlar otoimmün yanıta neden olarak sistemik veya cilt tutulumlu lupusa benzer klinik sendromlara neden olabilir. Bu duruma ilaca bağlı lupus hastalığı denir.
İlaca bağlı lupusun klasik SLE hastalığından bazı benzerlikleri ve farklılıkları bulunmaktadır. İlaca bağlı lupusta çeşitli sistemik belirtiler görülebilir. En sık görülen bulgular; ateş, miyalji (kas ağrısı), artralji (eklem ağrısı), artrit (eklem iltihabı) ve serozit (vücudun iç boşluklarını kaplayan plevra, perikard veya periton gibi zarların iltihabı) tir. Bu bulguların sıklığı neden olan ilacın çeşidine göre değişmektedir.
Hematolojik tutulum en ciddi tutulum olmakla birlikte klasik hastalıkta sıklıkla tutulan böbrek ve merkezi sinir sistemi tutulumu genellikle gözlenmez. Yine cilt tutulumu da klasik SLE’ye göre daha azdır.
İlaca bağlı lupustan, şüpheli ilaçtan birini en az 1 ay kullanan ve artralji, miyalji, ateş, döküntü ve/veya serozit geliştiren hastalarda şüphelenilmelidir. İlaca bağlı lupusta genellikle sebep olan ilacın kesilmesiyle hastanın tüm şikayetleri geçer. Çok nadiren klasik SLE tedavisinde ilaçların kullanılması gerekebilir.
