NSAİİ’ler nasıl kullanmalıdır? NSAİİ’ler hastalık seyrini etkiler mi?

Nonsteroid antienflamatuar ilaçlar (NSAİİ) çeşitli kas iskelet sistemi hastalıklarında kullanılan kortizon olmayan anti-inflamatuvar ilaçlardır. Bu ilaçlara örnek olarak indometazin, diklofenak, naproksen, etodolak, meloksikam verilebilir. Bu ilaçlar yalnız ağrıyı ve tutukluğu gidermekle kalmaz, aynı zamanda romatizmal inflamasyonu (iltihabı) da baskılarlar; hastaların %60-80’inde oldukça etkili olurlar. Bu ilaçlara karşı yanıtsızlık olduğu sonucuna varmadan önce, en az 2 veya 3 farklı NSAİ ilacın, en az bir hafta süreyle ve tolere edilebilen anti-inflamatuvar dozda (yüksek dozda) kullanılması gerekir.

AS hastalarda görülen ağrı ve tutukluk, devam eden inflamasyonun göstergesidir. NSAİ ilaçlar inflamasyonu baskıladığı için ağrıyı azaltır ve bazen tamamen geçirirler. Bu nedenle hastanın ağrısı ve tutukluğu devam ettiği sürece NSAİ ilaçları kullanması gerekir. Ayrıca azalan ağrı ile birlikte hastalar daha kolay egzersiz yapabildikleri için ağrıları daha da azalır.
Son yıllarda yapılan sınırlı sayıdaki araştırmaların sonuçları; bu ilaçları uzun süre ve düzenli kullanan hastalarda hastalığın ilerlemesinin yavaşladığına işaret etmektedir.

NSAİ ilaçları kullanırken bu ilaçların yan etkilerini de bilmek gerekir. Bu ilaçlar en sık mide-barsak sisteminde yan etkilere yol açarlar. Bazı hastalar taşıdıkları risk faktörleri dolayısıyla NSAİ ilaçların mide barsak yan etkilerine daha hassastırlar. Bu nedenle bu tip risk faktörlerinin varlığında örneğin hastanın yaşı 65’in üzerindeyse, ülser veya kanama öyküsü varsa, hasta NSAİ ilaçlar ile birlikte kortizon veya kan sulandırıcı ilaçlar kullanıyorsa tedaviye mide koruyucusu dediğimiz ilaçlar eklenir. Hastalar herhangi bir risk taşımıyorlarsa bu ilaçları mide koruyucusu olmadan kullanabilirler.

NSAİ ilaçlar böbrekler üzerindeki olumsuz etkileri dolayısıyla yaşlı kişilerde dikkatli kullanılmalıdır.

NSAİ ilaçlar ile ilgili bazı bilgiler ve yanlış inanışlar vardır. Halk arasında ağrı kesici ilaçlar olarak bilinirler; ama bu ilaçları anti-inflamatuar ilaçlar olarak tanımlamak daha doğrudur. Hastalar bazen NSAİ ilaçlara zamanla alışkanlık gelişeceği ve zamanla etkinin kaybolacağından korkar ve bu nedenle ilaca vücutları alışmasın diye kullanmaktan kaçınırlar. Halbuki biraz önce söylediğim gibi bu ilaçların temel etkisi prostaglandin dediğimiz bazı moleküllerin yapımını engelleyerek inflamasyonu baskılamaktır. NSAİ ilaçların tümünün inflamasyonu baskılama mekanizması benzer olmakla birlikte, her biri farklı kimyasal moleküllere sahiptir. Bu nedenle hem yan etki ve hem de etkinlik açısından aralarında bireysel farklılıklar görülebilir.

Sonuç olarak AS’li hastalarda ağrı kontrolünün başlıca nedeni inflamasyonun baskılanmasıdır. Bu nedenle ağrı olan dönemlerde ilacı düzenli kullanmak gerekir; ağrı olmayan dönemlerde ise bu ilaçların kullanılmasına gerek yoktur.

Bu podcast serilerinde romatizmal hastalıklar ile ilgili aklınıza takılan farklı ve güncel soruların cevaplarını bulacaksınız.
Prof. Dr. Timuçin Kaşifoğlu ve Prof. Dr. Mine Özmen "Romatizma Hastalarında Ruhsal Tepkiler & Sorunlar ve Tedavi Yaklaşımları" hakkında sohbet ediyor.
Açık açık romatizma tanıtım