Ailevi Akdeniz ateşi tedavisindeki temel amaç, atakların önüne geçmektir. Bunun için en ideal seçenek kolşisinin uygun dozda kullanılmasıdır. Kolşisin kullanan hastaların 2/3 ünden az fazlası kolşisine istenen yanıtı verirken 1/3’ü kısmi yanıt vermektedir. % 5-10’luk bir hastanın da kolşisine yanıtsız olabileceği biliniyor. Bu noktada, kolşisine yanıtsız olan hastalarda atakları engelleyecek ideal bir başka seçenek şu anda yok. Ancak bazı ilaçların bu konuda işe yarayabileceğini gösteren örnekler var. Örneğin alfa interferon adlı ilaç atakların sayı ve şiddetini azaltabiliyor. Her ne kadar plasebo kontrollü bir çalışmada etkili bulunmadıysa da bazı çalışmalar hastaların bir kısmında etkili olabileceğini gösteriyor. Atakların engellenmesi konusunda bir başka seçenek, interlökin -1 reseptör engelleyicisi olan ve Anakinra olarak adlandırılan ilaçtır. Bu ilacın atakları engelleme yanında, AAA ile ilgili vaskülit olgularında da etkili olabileceği gösterilmiştir. Bunun yanında tek tük olgu bildirileri şeklinde azatioprin ve talidomid gibi ilaçların kolşisine dirençli olgularda işe yarayabileceğini gösteren örnekler bulunmaktadır.
Gelelim asıl sorunuza. Nedeni ne olursa olsun atak sırasında atağı geriye çevirmek, yatıştırmak olası mı? Bu, şu anki bilgi birikimimize göre pek olanaklı değil. Ancak yine de yapılacak bazı şeylerin olduğunu söylemek gerekir. Kolşisinin dozunu arttırmak klinik uygulamada yaptığımız bir yaklaşım. Ama bu yöntemin etkili olduğunu gösterir bir çalışma yok. Alfa interferonun, atağın erken döneminde verildiğinde atağı engellediğini ya da atağın süresini kısaltabileceğini gösteren olgu örnekli çalışmalar olduğunu söylememiz gerekir. Yani alfa interferonun hem atakları engellemede hem de başlamış atağı geriye çevirmede rol oynayabileceğini gösterir bazı veriler elimizde var. Bir başka yaklaşım atak başlangıcında nonsteroid anti-inflamatuvar ilaç ya da bazı narkotik ilaçlar vermek. Ancak bu uygulamanın da destekleyicisi olabilecek klinik veriler elimizde ne yazık ki yok. Bir başka yaklaşım orta doz steroidin atak başladıktan sonraki ilk 24 saat içinde verilmesi halinde atağın yatıştırılması. Bu yaklaşım karın ağrısını ve duyarlılığını geriye çevirmede etkili ancak akciğer zarının tutulduğu koşullarda yetersiz kalıyor gibi.
Kısaca atağı engellemede kolşisin ana ilaç. Atak başladıktan sonraki aşamada kanıtlı seçeneğimiz azalıyor. Ancak, alfa interferon, orta doz steroid verilmesi ve NSAI ilaçlar/ narkotikler uygulayabileceğimiz seçenekler.
