Akut romatizmal ateş halk arasında kısaca “kalp romatizması” olarak bilinir. Romatizmaya çocuklarda bademcik iltihabına neden olan A grubu beta hemolitik streptokoklar yol açar. Boğaz enfeksiyonu geçiren çocuk uygun dozda ve sürede antibiyotik almazsa romatizmaya yakalanma riski ortaya çıkar. En sık 5-15 yaş arasındaki çocuklarda görülür. Boğaz enfeksiyonundan yaklaşık olarak 2-3 hafta sonra bulgular ortaya çıkar. Başlıca etkilerini kalp, eklem, cilt ve beyinde gösterir.
Genellikle göze çarpan ilk bulgu eklemlerde şişlik, ağrı, sıcaklık artışı ve hafif kızarıklıktır. En önemli etkisini ise kalpte gösterir. Kalp kapaklarında hasara ve işlev bozukluğuna yol açabilir. Akut romatizmal ateş kalbin her üç tabakasını da tutabilir. Perikard dediğimiz kalbin en dış tabakasını tutarak burada sıvı birikimine neden olabilir. Genellikle kalbin kalbin dış zarının tutulumu kalıcı hasar bırakmadan iyileşir. Bazen kalbin orta veya kas tabakası denilen miyokard tabakasını tutarak kalp kasının iltihaplanmasına, kas liflerinin direkt zedelenmesine ve ileti sisteminin hasarlanmasına neden olabilir.
Akut romatizmal ateşe bağlı olarak gelişen kalp fonksiyon bozukluğu çoğunlukla kalp kası tutulumuna bağlıdır. Miyokardit bulguları, ateş ile ilişkisiz taşikardi (kalbin hızlı atması), kalp büyümesi ve kalp yetersizliğidir. Konjestif kalp yetmezliği Akut romatizmal ateşin ciddi bir komplikasyonudur. Kalbin endokard denilen iç zarının tutulumu kalp kapaklarında lezyon gelişmesine neden olur. Kalbin tüm kapakları tutulabilirse de en sık olarak mitral ve aort kapağı etkilenir. Hastalığın aktif döneminde kapakçıklar ödemlidir ve normalde olmayan iltihap hücreleri ile doludur. Kapakların kapanma hattında hasarlanma sonucu vejetasyon denilen 1-2 mm’lik küçük pıhtılar oluşabilir. Bu iltihabi olay fibrozis denilen doku sertleşmesiyle iyileşerek kapak açıklığının daralmasına neden olur. En büyük hasar kapakların kapanırken ki temas bölgesinde gerçekleşir. İltihaplanma ne kadar şiddetli ise hasar o kadar fazla olur ve kapak yetmezliği gelişir. Hafif olan kalp kapak hastalıkları erken dönemde zamanla düzelebilir, fakat çoğu zaman hasar kalıcıdır. Mitral kapak başta olmak üzere kalp kapaklarında yetersizlik ya da daralma ile sonuçlanırlar. Ayrıca, kalp ile ilgili olanlar daha ileri yaşlarda ciddi sorunlara yol açmak üzere devam edebilir. Fakat hastalığın tanısı erken konulur ve tedavisi yapılır ise bu sorunlar çıkmadan hastalık tedavi edilebilir.
