Prof. Dr. Umut Kalyoncu, COVID-19 enfeksiyonuna karşı uygulanması gereken genel tedbirleri anlattı. Maske kullanımı, el yıkama, sigara kullanımı, bağışıklık sisteminin güçlü tutulması gibi konulara değindi. Doç. Dr. Cemal Bes NSAİİ kullanımıyla ilgili bilgi verdi.
Şimdi biraz genel şeylerden bahsedelim istiyorum bu toplantının amaçlarından biri de o olsun bizim hastalarımız enfeksiyonlardan korunmak için ek bir şey yapsın mı? Yoksa genel tedbirler yeterli mi?
Yani genel tedbirler yeterli tabi ki, genel tedbirlerden birazcık bahsetmekte fayda var. Bir maske meselesi var şimdi bu maske özellikle cerrahi maske diye söylenilen bu yüzdeki bez şeklinde olan maskelerin kimler tarafından takılacağı önemli bir durum. İlk başta sadece hasta olanlar taksın deniyordu ama virüsün nasıl bir şey olduğu nasıl ilerlediğini anladıktan sonra son zamanlardan özellik bu son bir iki günde, Amerika’daki uyarılarda o şekilde hasta olsanız da olmasanız da eğer başkalarıyla temas ediyorsanız, dışarıya gittiniz, çarşıdasınız vs. bu durumlarda takılması öneriliyor, bence de mantıklı konuşmanın başında söyledim hiçbir bulgusu olmayan %50 bir grup var yani siz yanınızdaki kişinin hasta olup olmadığını bilmediğiniz için kendinizi korumak için dikkatli olmakta fayda olduğunu düşünüyorum doğrusu ben o yüzden maske önemli, eli yıkamak çok önemli bu el yıkama meselesini belki de dünyayı öğreteceği için COVID’in öyle bir faydası olacak dokunduğunuz yer de nerelere dokunuyorsunuz ne yapıyorsunuz bilemezsiniz elinizin nereye gittiği belli olmuyor, yüzünüze gidiyor her tarafa gidiyor. Elimiz bizim dışarıyla temas ettiğimiz en önemli yer o yüzden başkasıyla bir araya geldiğiniz de başka şeyler yaptığınızda elinizi 20 saniye süreyle görüyorsunuzdur farklı yerlerde gösteriliyor nasıl yıkanacağı ama içini, dışını dikkatli bir şekilde dezenfenktanlarla beraber yıkamak çok önemli temel koruyucu yöntemler bunlar aslında yani kiminle temas ettiğinizi bileceksiniz herkesi hasta olarak kabul edeceksiniz, maskenizi takacaksınız, ellerinizi yıkayacaksınız. Sigara tabi ki immün sistemi de bozuyor hastalığın asıl ortaya çıkardığı yer akciğer, akciğerleri de bozuyor. Biz romatolojik hastalarımıza ilk söylediğimiz şeylerden bir tanesi mesela romatoid artrit hastasına sigara içiyorsanız romatoid artritiniz kötü gider, bırakın. COVID enfeksiyonuna yakalanma riski sigara içenlerde ciddi olarak artıyor sadece artmasını bırakın ciddi olarak gitme riski de artıyor yani akciğerlerin o yüzden, sigarayı bırakacaksınız şu anda en önemli zaman en uygun zaman.
Lupusu olan hastalar plaquneli alsın diye bir şey söylemedik yanlış anlaşma olmasın ama kısa süreli almamaları, bulamamalarından dolayı gecikme olursa orda da büyük stres yapmalarında gerek olmadığını düşünmüyorum. Plaqunelin yarın ömrü 22 -23 gündür yani siz bir gün, iki gün plaquenil alamadıysanız herhangi bir sebepten dolayı vücudunuzda etkisi devam eder merak etmeyin.
Gelen sorulardan bir tanesi aslında geneli de kapsıyor bağışıklık sistemini güçlendirmek için bu dönem de yapabilecekleri bir şey var mı romatizma hastalığı olan bireylerin. Benim bildiğim kadarıyla bağışıklık sistemini destekleyen birçok ilaç çıkar ama yüzlerce alternatif ilaç çıkar diyeyim ama bunların hiçbirisinin gerçek anlamda etkisi bilmiyoruz. Dengeli beslensinler, taze olarak yesinler, etini, sütünü alsınlar benim açımdan önemli olan dengeli beslenme, sigarayı kesme artı moral motivasyonu yukarıda tutma herhalde immün sistemi en önemli tutan şey bu.
Peki romatoloji muayenesi zorlukla aylar öncesinde aldığı bir randevusu var hastanın bunu kaçırırsa bir sonrakinin ne zaman olacağı belli değil gitsin mi kontrole hastalar. Aktif hastalığı var çok sıkıntılı ne bileyim bel ağrısından dolayı hareket edemiyor organ tutulumu olmuş lupus hastası böbreği etkilenmiş veya romatoid artrit hastası dizi şişmiş bu hasta tabi ki gelecek onun dışında hastaneye geldiğiniz andan itibaren tabi ki enfeksiyonlar temas etme ihtimaliniz bir miktar artıyor. Çünkü hastane bunlar için ister istemez ortamı sağlıyor yani hangi hastaneye gittiğinizde burada önemli çok kalabalık hastanelerde bu açıdan problem olduğunu söylemek gerekiyor. Temel olarak çok aktif değilseniz bir iki ay randevunun ertelenmesinden bir sakınca olacağını düşünmüyorum.
Aslında plaquenil konusuna tekrardan dönecek olursak yanlış mesaj da gitmesin anlattığımız nokta şu lüzumsuz halde plaquenili alıp ben bu hastalıktan korunucam diyen insanlar yüzünden lupus, bağ dokusu hastaları gibi bu ilaca ihtiyaç duyan insanlar bu ilacı alamayabilir aslında vermek istediğimiz mesaj o diğer tarafta üç gün beş gün almadım sıkıntı olur mu dediğim gibi hafif belirtilerde tek başına kullanılıyorsa bir sıkıntı olmaz zaten ciddi bir tutulumu varsa beraberinde başla ilaçlarda aldığı için paniğe kapılmamaları için bunu vurgulamıştım. İkincisi artık o dediğim gibi denetime tabi olduğu için rahatlıkla reçete edildiği zaman gerçek hastalardan bahsediyorum rahatlıkla alınabilecek hasta olmayanlar zaten alamayacak. NSAİİ dediğimiz ilaçlar bizim ankilozan spondilit hastalarımızda sık kullandığımız ilaçlar bu konuda bir şey söylemek ister misiniz? NSAİİ ilaçlarla ilgili genel yaklaşımımız eskiden şu şekildeydi ağırlıklı olarak şikayeti olsun olmasın anikozan spondilit hastaları bu ilaçlara devam etsin şu an böyle yapmıyoruz aslında biyolojik ilaçlar için söylediğimiz şey önemli aslında diyoruz ki şikayetin yoksa almayabilirsin, kullanmayabilirsin diyoruz hatta şikayetin varsa kullanabilirsin. Kullanıldığı zaman immün sistemi çok baskı altına alan ilaçlar mı, değil. Onda da bir tereddüde yer yok diye düşünüyorum.
