Prof. Dr. Umut Kalyoncu, hidroksiklorokinin SLE, Sjögren hastalığı, romatoid artrit gibi hastalıklarda kullanımı konusunda bilgi vererek COVID-19 profilaksisinde kullanımının sakıncalarından bahsetti. Çeşitli sentetik DMARD’ların bu dönemde hangi hastada ne şekilde kullanılması gerektiği hakkında bilgi verdi.
Ben bir plaquenil ile ilgili bir de sentetik ilaçlar dediğimiz metotreksat, sulfasalazin, leflunomid ile ilgili söyleyeceklerim var. Şimdi plaquenil ile ilgili başlayayım kendi düşüncelerimi söyleyeyim şimdi; insanlar yeninin hep iyi olduğunu zannederler işte yeni iphone çıktığı zaman 9’dan 10’a geçeyim isterler 9’u var mı onu da bilmiyorum da, 11 olsun. Oysa hele de ilaç konusunda bahsediyorsak eskiler daha iyidir aslında bakın plaquenil dediğimiz ilacı dünya 50 yıldan daha uzun süredir kullanıyor. Bu ilaç sıtma tedavisinde ilk başta kullanmaya başlanmış sonra fark edilmiş ki sıtma da biz halen kullanıyoruz mesela Türkiye’den Afriya’ya gidecekseniz malaria profilaksis yani malaria koruma tedavisi almanız gerekiyor. Bu korunma tedavisini halen plaquenille yapıyoruz biz çok değerli bir ilaç bu daha sonradan anlaşılmış ki bağılıklık sistemini düzenlemeye de yarıyor. Bu yüzden de başta lupus olmak üzere lupus, sjögren, romatoid artrit, bağ dokusu hastalıkları bunların her birisinde bizin en sık kullandığımız ilaç romatologların. Belki romatoloji dediğiniz zaman plaqueni ve kortizonu nasıl kullandığınızla da biraz ilişkili birazda metotreksat. O kadar önemli bir ilaç bizim için bu ilacı bizim COVID’te kullanılabilirlik meselesi geldiği zaman herkesin gözü ister istemez romatologlara döndü ve bu ilaç nasıl bir ilaçtır, nasıl bir yan etkileri olur gibi bir sürü sorular sordular her ilacın yan etkisi var yan etkisi olmayan herhangi bir ilaç zaten ilaç değildir. Plaquenil de buna dahil olmak üzere her ilacın yan etkisi var öyle az önce Cemal’inde söylediği gibi hadi ben bu ilacı alayımda hastalıktan korunayım yöntemi kendine göre bazı problemlerde taşıyor ama güvenilir, bizim sevdiğimiz ilaçlardan bir tanesi. Ne yazık ki Donald Trump klorokin dedikten sonra piyasada klorokin kalmadı bütün klorokinleri, plaquenilleri sevgi halkımız topladı o yüzden bu romatizma tv’yi takip eden romatoloji hastalarına plaquenil kalmadı o yüzden şu anda onların temin etmeleri kalmadı doğru terim değil de ulaşması zorlaştı diyeyim temin etmekle uğraşıyoruz. Tabi ister istemez devlette, Sağlık Bakanlığı’nda bir kısıtlama getirmesi gerekti şu anda temin etmekle ilgili bir problem yok dediğim gibi firmalarda yeni ilaçları getiriyorlar yani durumumuz iyi gibi gözüküyor plaquenil açısından. Diğerlerine gelince metotreksat, sulfasalazin, leflunomid bu 3 ilaç bizim sentetik DMARD dediğimiz sentetik tedavilerimiz bunlar az sonra konuşulacak biyolojik tedavilere geçmeden önce verdiğimiz tedaviler yani bir romaroid artrit hastasına metotreksatı veriyoruz, sulfasalazini veriyoruz, leflunomidi veriyoruz bunları bazen kombine birlikte veriyoruz ki biyolojik tedavilere geçelim başka türlü zaten öyle biyolojik tedaviler vermiyoruz. Metotreksat ve leflunomid bağışıklık sistemini bir miktar baskılıyor, baskılamıyor dediğimiz zaman aslında çokta doğru söylemiş olmuyoruz. O yüzden burada kar-zarar meselesi çok önemli bir örnek vermek istiyorum. Bir hasta iki dizi şişmiş, el bileği şişmiş, ayak bileği şişmiş metotreksat kullanıyor şu anda COVID salgını var ben metotreksatı keseyim mi, kesmeyeyim mi dediğiniz zaman hayır kesme bu sorunun cevabı ama ikinci bir hasta var yine metotreksat örneğinden gidelim metotreksat kullanıyor 5 yıldır hiçbir ekleminde hiç bir şey yok yani bu hastanın metotreksat dozunun azaltılması yeri geldiği zaman doktorla paylaşılarak kesilmesi çokta anormal bir durum değil. Burada hastanın kendisinin kesmemesi gerekiyor çünkü kendisi kestiğinden itibaren problem var o zaman çünkü gerçekten işin nereye varacağını bilebilmek mümkün değil bir mesele de kortizon az önce Cemal hocam kısaca söyleyip geçti kortizon meselesi önemli kortizonu kendi kendine kesmek yapılabilecek en büyük hatalardan birisi adrenal yetmezlik dediğimiz böbrek üstü bezinin çalışmasını bozduğu için ciddi problemlere neden olabilir. O yüzden kortizon COVID oldum ben kortizonu keseyim dediğiniz andan itibaren kardan çok zarara uğrarsınız o yüzden kortizonu kesmek konusunda doktorunuzla birebir konuşmak gerekiyor bunu özellikle vurgulamak istiyorum. Son bir şey sulfasalazinle ilgili sulfasalazinin bağışıklık sistemini baskılayıcı etkisi çok net değil biz romatoid artrit, spondiloartrit hastalarında kullanıyoruz bu İngiliz cemiyetinin yayınladığı bir bildiri oldu orada sulfasalazinin bağışıklık sistemini çok baskılamadığı için güvenilir kullanılacak ilaçlar arasında COVID döneminde geçtiğini özellikle vurgulamak istiyorum yani belki en güvenilir ilaçlar hangileri desek plaquenil ve sulfasalazin salazopyrin diyecekmişiz gibi duruyor şu an itibariyle benim söyleyeceklerim bu kadar. Aslında hekimlere yönelik değil, hastalara yönelik bir toplantı yapıyoruz çok teknik konulara, terimlere girmiyoruz ilaç ismi söylemekten de açıkçası ben çekinmiyorum çünkü insanlar kullandığı ilacı biliyor etken maddesini bilmeyebilir.
