İdrar, böbreklerde kanın süzülmesi sonucu oluşan sıvıdır. Vücudun su ve elektrolit düzeni idrar oluşumu ile düzenlenir. Kan düzeyi artınca zararlı hale gelen üre gibi maddeler idrarla atılır.
Sağlıklı insanlarda idrarda şeker ve yağ bulunmazken az miktarda protein vardır. 24 saat boyunca idrarla kaybedilen protein miktarı 150 mg’ın altındadır. Günlük 150 mg’dan daha fazla protein kaybı olması böbrek hastalıklarını gösterir.
Böbrekleri etkileyen hastalıkların ilk belirtilerinden biri idrarla atılan protein miktarının artmasıdır. Şeker hastalığı ve yüksek tansiyon bu hastalıkların en çok bilinen ve en yaygın olanlarıdır.
Nefritler böbreğin kendi hastalıklarıdır. İdrarla atılan protein miktarının artması nefritlerin önemli belirtilerinden biridir.
Kalp yetmezliği, kan hastalıkları ve sistemik lupus eritematozus gibi bazı romatizmal hastalıklarda da idrarda protein kaçağı olur.
Yüksek ateş, gebelik ve ağrı kesici ilaçların uzun süreli kullanımı da protein kaçağına neden olabilir.
Günlük 150 mg ile 500 mg arasındaki protein kaçaklarında herhangi bir klinik belirti olmaz, sadece idrar tahlillerinde protein tespit edilir. Protein kaybı daha fazla olursa bacaklarda ödem, karında sıvı birikimi gibi belirtiler ortaya çıkar.
Böbreklerin hasar görüp görmediğini belirlemek için şeker, yüksek tansiyon, kalp ve romatizma hastalarında düzenli olarak idrar tahlillerinde protein miktarına bakılır.
