Osteomalazi, kemiğin oluşma safhasında yeterli mineralleşmenin olmamasıdır. Sebep sıklıkla vücudun kalsiyum ve fosfor dengesindeki bozukluğa yol açan veya doğrudan kemik mineralizasyonuna etki eden hastalıklardır. Bunun neticesinde kemik yapısı zamanla zayıflamaya başlar. Osteomalazi aslında çocuklarda da görülebilen bir hastalıktır. Gelişme çağında bir çocuğun sürekli kemik gelişimi olacağından, çocuklarda gelişme çağında daha ciddi sorunlara yol açacaktır. Biz burada, hastalığın erişkinlerde görülen şeklinden bahsedeceğiz.
Osteomalazi hastalarının en sık şikayeti kas kuvvetsizliği ve kemik ağrılarıdır. Kemiklerde hassasiyet ve klinik olarak sadece ağrı ile kendini gösteren belli bölgelerdeki kemik kırıkları görülür. Hastaların dörtte biri diyebileceğimiz bir kısmında da yürüme zorluğu ve sersem gibi yürüme diyeceğimiz, ördek vari yürüme vardır. Hastalarda kas spazmları, hissizlik ve uyuşmalar görülür. Bu şikayetler sıklıkla yavaş başlangıçlı ve ilerleyicidir. Kemik ağrıları da özellikle omurganın alt kısımlarında, uzun kemiklerde ve leğen kemiği civarındadır. Hareketle ve özellikle iş yapmakla ağrıları artar. Ancak çok ilerlemiş hastalarda omurga ve leğen kemiğinde şekil bozuklukları görülür. Hastanın kas kuvvetsizliği ve kas ağrıları da sıklıkla üst kısımlarındadır. Özellikle iş yapınca artan kol ağrıları vardır. Diş bozuklukları ve ayakta gizli çok küçük kırıklar neticesinde ayak sırtında ağrı gelişebilir.
Bütün dünyada bu hastalığın artan en belirgin sebebi D vitamini yetersizliği yani yetersiz beslenmedir. Günlük kalsiyum alımı yetersiz olan kişiler ve işleri veya mecburiyetleri nedeniyle güneş ışığından yeteri kadar faydalanamayanlar da risk altındadır. Çağımızda bu tür yaşam standardı olan insan sayısı giderek artmaktadır. Çölyak hastalığı dediğimiz buğday gibi ürünlerdeki bazı maddelere karşı gelişen bağırak hastalığı ve neticesinde oluşan D vitamin emilim bozukluğu, böbrek hastalıkları, vücüdumuzun kalsiyum ve fosfor dengesini etkileyecek paratiroid hastalıkları gibi nedenler bu hastalığın gelişmesindeki temel nedenlerdir. Ayrıca Sjögren gibi romatizmal hastalıklar, çok nadir ailesel kemik hastalıkları da görülebilir.
Kemik grafileri, kalsiyum, fosfor, D vitamini, alkalen fosfataz gibi kan değerleri tanı konulmasında önemli araçlardır. Kemik taraması olarak bilinen DXA testi de bu amaçla kullanılır, ancak osteomalazi ve kemik erimesi olarak bilinen osteoporoz birbirine karıştırılabilen hastalıklardır. Hastanın böbrek hastalığı ile ilgisi de araştırılır.
Tedavide öncelikle ilk adım basittir. Kişi, hayat tarzını değiştirerek bol güneş görmelidir. Mevcut bir hastalığı varsa bunların tedavisi ikinci önemli noktadır. Hastanın böbrek hastalığının olması bizim tedavimizi de şekillendirirken belirleyicidir. Uygun şartlara dikkat edilerek kalsiyum, D vitamini ve bu hastalığa özgü detaylar göz önüne alınarak bifosfonat tedavileri kullanılabilir.