Romatizma nedir?

Romatizmal hastalıklar her ne kadar tek bir başlık altında incelense de biz bu grup içerisinde eklemleri ya da vücudun diğer organlarını ilgilendiren farklı pek çok hastalığın olduğunu söyleyebiliriz. Yaklaşık On, on bir ana başlık altında incelenebilir. Ve her bir hastalığın tedavisi birbirinden farklılık gösterebilir. Dolayısıyla herkesin romatizması birbiriyle aynı olmak durumunda değil ve herkes aynı şekilde tedavi olacak diye bir şey söz konusu zaten olmayacaktır.

Romatizmal hastalıkların alt grupları

Romatizma halk arasında oldukça yaygın kullanılan bir terim. Ama tek bir hastalığı ifade etmiyor ya da temsil etmiyor. Bu grup hastalıklar içerisinde toplumda oldukça yaygın gözüken bazı alt gruplar söz konusu.

Biz romatizma dediğimizde genellikle eklem sorunları, eklem ağrısı ya da eklemde şekil bozukluğu ile giden hastalıklarmış gibi düşünüyoruz. Aslında tam olarak böyle değil. Evet gerçekten eklemleri ilgilendiren, eklemlerde iltihaplanma, şişlik, ağrı ve sonrasında da şekil bozukluğuna yol açan bir hastalık grubu var. Mesela romotoid artrit gibi. Yada omurgayı ilgilendiren ve omurgada kısıtlılık, eğrilme gibi bir sonuçla seyredebilen spondilit grubu bir hastalığımız var. Ancak romatizmal hastalıklar sadece romatoid atrit ve ankilozan spondilit ile sınırlı değil. Bunun yanı sıra özellikle ülkemizde çok sık gözüken ailevi akdeniz ateşi, Behçet hastalığı gibi hastalıklar da mevcut. Ki bu hastalıklar eklemleri tutabildiği gibi açıklanamayan yüksek ateş, cilt bulguları ya da Behçet hastalığında olduğu gibi ağız yaraları, gözde iltihaplanma (üveit) dediğimiz bir tablo, damar tıkanıklarıyla seyredebiliyor. Bu saymış olduğum hastalıklar aslında en sık görülenleri.

Seyrek görülen romatizmal hastalıklar

Ama bunun yanı sıra daha az gözükmekle beraber ciddi sorunlara yol açabilecek başka romatizmal hastalıklar da söz konusu. Bunların bir kısmına biz bağ dokusu hastalıkları diyoruz ki bu bağ dokusu hastalıklarında sistemik lupus eritematozus hastalığı, sjögren hastalığı, skleroderma hastalığı yada iltihaplı kas hastalıkları yer almakta. Bunlarda eklem sorunları çok daha az gözükürken sistemik bulgular daha ön plana çıkmakta. Hastalarda açıklanamayan yüzde, ciltte kızarıklıklar gibi sorunlar olabilmekte.

Bir de az gözüken ama hayatı tehdit eden başka bir hastalık grubumuz var ki biz buna vaskülit yada damar iltihabı diyoruz. Bu hastalarda açıklanamayan ateş, kilo kaybı, halsizlik, bitkinlik, yorgunluk gibi pek çok hastalıkla karışabilecek bulgularla seyreden özellikler söz konusu olabiliyor.

En sık görülen iki romatizmal hastalık

Ama bu hastalıkları bir kenara koyacak olursak herhalde en sık gözüken romatizmal hastalık iki tane söyleyebiliriz. Bunlardan bir tanesi yumuşak doku romatizması (fibromiyalji) dediğimiz açıklanamayan genel vücut ağrısıyla seyreden, eklemlerde ciddi sorunlara yol açmayan ama hastaların genellikle hekim hekim dolaşmasına sebep olan ağrı sebebini bulmak için yol açan bir hastalığımız var. Ve bir de romatizmanın halk arasında daha fazla anlamı olan karşılığı olan yaşın artmasıyla beraber dizlerde, el eklemlerinde olan ağrılar. Ki biz buna osteoartrit ya da eklem kireçlenmesi diyoruz. Bu son saymış olduğun iki hastalık, yani yumuşak doku romatizması ve eklem kireçlenmesi bizim iltihaplı olmayan romatizmal hastalıklar olarak kabul ettiğimiz ve tedavisi diğer romatizmal hastalıklara göre farklılıklar seyreden bir hastalık türü.

Bu podcast serilerinde romatizmal hastalıklar ile ilgili aklınıza takılan farklı ve güncel soruların cevaplarını bulacaksınız.
Prof. Dr. Timuçin Kaşifoğlu ve Prof. Dr. Mine Özmen "Romatizma Hastalarında Ruhsal Tepkiler & Sorunlar ve Tedavi Yaklaşımları" hakkında sohbet ediyor.
Açık açık romatizma tanıtım