Bu videoda Prof. Dr. Timuçin Kaşifoğlu, COVID-19’un çok yeni bir hastalık olduğunu vurgulayarak hastalıkla ilgili bilgilerin sürekli bir değişim içinde olduğunu söyledi. Prof. Dr. Umut Kalyoncu romatizmal hastalıklar, kullanılan tedaviler ve tüm bunların enfeksiyonlarla ilişkisi konusunda bilgi verdi.
Bazı bilgileri hekimler olarak biz de yeni yeni öğreniyoruz ve zaman içerisinde bu bilgilerde de farklılıklar olabileceğini göz ardı etmememiz gerekiyor. Yani söylenen bazı şeyler gelecek haftalarda farklılaşma gösterebilir. Diğer bir husus ise her bir hastanın kullandığı tedavinin aslında bizim için özel olması o kişiye özeldi. Bizim yapmamız gereken genel bir değerlendirme ve bunun sınırlarını iyi çizmemiz gerekiyor. Tüm hastalarımızın öncelikle olarak sorumluluğunun kendilerini takip eden romatoloji hekimlerinde olduğunu bir kez daha vurgulamak isterim. Bu canlı yayının amacı COVID 19 enfeksiyonu olan hastaların nasıl tedavi edileceği yönünde değil bu konuda yetkin enfeksiyon hastalıkları, göğüs hastalıkları, yoğun bakım uzmanları bunların ağırlıklı olduğu bir bilimsel kurul mevcut. Biz ise ağırlıklı olarak romatizmal hastalığı olan hastalarımızın sorunları ele almaya çalışacağız. Ümit ederiz ki aklınızdaki soruların önemli bir kısmına bugün yanıt verebilirim. İzin verirseniz öncelikle sizlerden gelmiş olan bizlere bugüne kadar yöneltilmiş olan sorulardan hazırlamış olduğumuz akış şeması içerisinde devam edelim ama bu arada sizlerden gelecek sorular olacaktır. Olur ise bu soruları da lütfen kaydediniz bunları da yanıtlamaya çalışalım.
Ankara’ya dönmek istiyorum Umut Hocaya. Umut hocam romatizmal hastalıklar genel bir başlıktır ama bu başlığın içerisinde çok fazla sayıda hastalık var. Nedir romatizmal hastalıklar ve bu romatizmal hastalıklarda genel olarak enfeksiyonu artmış bir yatkınlık söz konusu mu? Herkese iyi akşamlar, Timuçin hocam çok güzel bir giriş yaptın, izninle ben de ufak bir giriş yaparak soruna sonradan gelmek istiyorum. Gerçekten romatizmal hastalıklara sahip olan kişilerin böyle bir salgınla karşılaşmış olmalı herhalde 10 yılda, 100 yılda bir bir araya gelebilecek bir şey. Salgınlarla ilgili biz hayatımız boyunca bir sürü kitaplar okuduk, filmler izledik, veba dediler işte o dediler, sars dediler başka bir şey dediler. Üç dört ay önce Çin’de bu mikrop çıktığı zaman belki sadece haberlerde birkaç kişinin dikkat çektiği bir şeydi ama bu Mart ayının başından itibaren hepimizin hayatının içerisinde girdi ve sanırım önümüzdeki bir iki ayda umarım bir iki ayda biter, bir iki ayda da bu işler devam edecek gibi gözüküyor. Öyle bir şey ki evimizdeki çocuğumuzdan, uzaktaki annemize babamıza kadar herkes bir şekilde bize soruyor ne yapalım öyle mi yapalım, böyle mi yapalım. Tabi doktor olmak her şeyi bilmek anlamına gelmiyor bildiklerimiz var bilemediklerimiz var. Genel olarak bildiğimiz şeyleri dilimiz döndüğünce anlatmaya çalışıyoruz. Burada da aslında bunları anlatacağız. Söylediklerimiz tabi ki bizi bağlar hepimizi bağlamaz onu söylemek istiyorum ve gerçekten de çok kişisel şeylerde söyleyeceğiz anladığım kadarıyla bu canlı yayın içerisinde o yüzden dinleyen arkadaşlarımız, dinleyen hastalarımız lütfen olayları kendi özelleri içerisinde değerlendirmeye çalışsınlar ben bunu çok önemsiyorum başlangıçta bunları söyleyeyim. Şimdi gelelim romatizmal hastalıklara aslında romatoloji bölümünün ilgilendiği romatizmal hastalıklar iltihaplı eklem romatizması diye geçiyor. Böyle söylediğiniz zaman sadece eklemleri ilgilendiren romatizmal bir hastalıkmış gibi gözüküyor oysa tam öyle değil. Şöyle bir ikiye ayırırsak iltihaplı romatizmalar işin bir tarafında iç organları da etkileyen bağ dokusu hastalıkları olur, vaskülitler olur etkileyen romatizmal hastalıklar öbür tarafta. Yoğun olarak eklemleri ilgilendiren başlangıçta romatoid artrit şimdi böyle söylediğimiz zaman ne anlaşılıyor sanki sadece gene eklemleri ilgilendiriyor gibi oysa romatoid artrir akciğeri de dahil olmak üzere birçok iç organımızı etkileyebiliyor. Onun dışında iltihaplı bel, omurga romatizması spondiloartrit dediğimiz ANA hastalık gruplarımız. Onun dışında kristal artritleri ülkemize özgü hastalıklar Behçet hastalığı, Ailesel Akdeniz Ateşi yine az önce söylediğim gibi Vaskülitler böyle bir nereden baksanız 10’un üzerinde Vaskülit çeşidi var. Bağ dokusu hastalıkları Lupus, Sjörgen hastalığı, Sistemik skleroz yani aslında temel olarak 10 ve üzerinde romatizmal rahatsızlık var. Bunu söylemek şundan dolayı çok önemli şimdi romatizmam var dediğiniz zaman sadece bir hastalıktan bahsediyormuşuz gibi bir düşünce herkesin kafasında oluyor oysa bu gerçek değil. Romatoid artriti olan var, Behçet hastalığı olan var. Romatoid artriti ciddi boyutta olanlar var, romatoid artriti hafif, ufak-tefek tedavilerle elimizden geldiğince kontrol altına giren hastalar var. O yüzden romatizmal hastalıkları bu perspektifin içerisinde değerlendirmek yani o yelpazenin içerisinde çok ağır hastalar olduğu gibi çok hafif hastalarında olabileceğini düşünmek önemli. Gelelim enfeksiyon ile olayın ilişkisine az önce ismini bahsetmediğim bir hastalık var mesela reaktif artrit. Reaktif artrit şu demek vücudumuza bir mikrop giriyor bu mikrop virüste olabilir, bakteri de olabilir, çoğu zaman bakteriyal enfeksiyonlara bağlı oluyor. O enfeksiyona bağlı üzerinden çok uzun zaman geçmeden eklemlerde ağrı ve şişlik oluyor. Yani bir mikromik enfeksiyona karşı reaksiyon gelişiyor biz bu kadar aslında romatizmal hastalıklar enfeksiyonlarla iç içeyiz o yüzden bizim işimiz bu. Belki hatırlarsan Timuçin seninle de tartışmıştık daha önce benim yazdığımı dört beş yıl önce bir kitap vardı “Bir Romatoloji Doktorunun İnfeksiyonla İmtihanı”. Gerçekten çok önemli biz enfeksiyonla, enfeksiyonlarla birebir iç içeyiz şundan dolayı iç içeyiz hastalıklarımız enfeksiyona neden olabiliyor. Mesela az önceki bahsettiğim romatoid artrit olsun, lupus olsun bu hastalıklar, hastalar normal halkımıza göre iki kat, üç kat daha fazla enfeksiyonlara yakalanma riskine sahipler zaten hastalığa sahip olmaları bunu kolaylaştırıyor. Öte taraftan kullandığımız ilaçlar birazdan Cemal hocam ayrıntılarıyla bundan bahsedecek kullandığımız ilaçları bazıları bazı dozlarda enfeksiyon riskinde artışlara neden olabiliyor. O yüzden hem hastalığın kendisi hem enfeksiyonlar kesinlikle romatizmal hastalıklarla ilişkili biz bunu şundan dolayı da biliyoruz hastalar bazen şöyle söylüyorlar diyorlar ki idrar yolu enfeksiyonu geçirdim ondan sonra dizim şişti bunlar arasındaki ilişkiyi o kadar net bildiğimiz için hemen evet bu buna bağlıdır diyerek yorumlarımızı yapıyoruz, umarım açıklayıcı olmuştur.
