Sedef artriti veya sedef romatizmasının tanısını biz nasıl koyuyoruz. Tabi çok özel bir konu, özelleşmiş de bir konu.
Bir kere hastalarımızın bize bu bulgularla çoğu zaman dermatoloji doktorları tarafından veya cildiye doktorları tarafından yönlendirildiğini mutlaka söylemem gerekiyor.
Ama aslında doğrudan da gelebiliyorlar. Mesela bir örnek vermek gerekirse dizi şişmiş olan hasta geliyor, biz hastayı sorgulamamız sırasında sedef hastalığı olduğunu öğrenebiliyoruz veya ailesinde geçmişinde sedef romatizması olduğunu sedef hastaları olduğunu öğreniyoruz annesinde babasında kardeşinde. Bunlar bizim için çok değerli.
Biz tanı koyarken kullandığımız bazı kriterler var, o kriterler tabi bizim için çok önemli. Öncelikle hastanın eklem ağrısı ve şişliğinin olması gerekiyor, ya tendonların yapışma yerinde herhangi bir hassasiyet olması gerekiyor ya da bel veya kalça ağrısının eşlik ettiği iltihaplı bel romatizmasına ait bulguların olması gerekiyor.
Bu bulguları olan hastalarda hastalara soruyoruz; sedef hastalığınız var mı, şu anda sedef hastalığınız var mı, geçmişte sedef hastalığınız var mıydı? Bunlar bizim için önemli. Şu anda sedef lezyonlarını görmek tabi daha değerli ama daha önceden bir dermatoloji doktoru tarafından bu işi bilen bir doktor tarafından sedef lezyonu psöriazis lezyonu söylenmiş olması da bizim için değerli.
Onun yanı sıra sorduğumuz sorguladığımız başka bulgular da var, en önemlisi hastalara bazen garip de gelen bulgulardan bir tanesi ailede sedef hastalığının olup olmaması. Çünkü sedef hastalarının 3’te 1’inde yaklaşık 3’te 1’inde ailesinde sedef lezyonları vardır ve kendisinde olmasa bile annesinde veya babasında, yakın akrabalarında, çocuğunda, kardeşinde sedef lezyonunun olması bizim için değerli.
Onun dışında hastaların az önce de özellikle vurguladığım bu parmağının tamamen şiştiği daktrit bulgusunu bizim yakalamamız, biz ona sosis parmak veya daktrit diyoruz, bu bizim için çok değerli bir bulgu.
Baktığımız laboratuvar testlerinde herhangi bir yol yön gösterici bir parametrenin bir değişikliğin bulunmaması da bizim için çok önemli. Şunu demeye çalışıyorum, mesela romatoid artrit hastalığında, bizim sık iltihaplı hastalıklarımızdan birisidir romatoid artrit. Romatoid artrit hastalığında tanı konurken kullandığımız bazı laboratuvar testleri vardır. Mesela romatoid faktör, mesela anti CCP gibi antikorların pozitif olması bizi romatoid artrit tanısına doğru yönlendirir.
Oysa sedef romatizmasında veya psöriatik artritte bu romatoid faktör, anti CCP veya bildiğimiz diğer laboratuvar testlerinin çoğunun normal olması aslında oldukça değerli. O yüzden de hastalarımız bazen şaşırırlar. Yani benim bütün laboratuvar testlerim normal çıktı bana nasıl bu tanı konuldu diye düşünebilirler zaten sedef artriti tanısında psöriatik artrit tanısını koyarken en önemli kriterlerimizden bir tanesi bu diğer testlerin normal olması bizim için oldukça yol gösterici.
Onun dışında bazı görüntüleme yöntemlerini tanı koyma aşamasında mutlaka kullanıyoruz. Bu görüntüleme yöntemleri grafiler olabiliyor, düz grafiler röntgenler olabiliyor. Daha ileri tetkikleri yaptığımız hastalarımız olabiliyor. Ultrasonografi yapıyoruz eklemlere veya tendonlara yönelik olarak veya eğer bel ağrısına yönelik olarak gideceksek o sakroiliak dediğimiz bel bölgesinin MR’ını çekerek iltihabı sedef romatizmasına ait bazı görüntüleri de gösteren iltihabik görüntüleri de ortaya koymaya çalışıyoruz ve bunların hepsini bir araya getirerek sedef romatizması tanısı koyuyoruz.
Sedef romatizması tanısı ne yazıkki bir miktar geç konulan tanılardan bir tanesidir sevgili hastalarımız. Çoğu hasta, çoğu hasta demeyeyim ama önemli bir grup hasta daha başka tanılar almaktadırlar. Bazı hastalara ankilozan spondilit denir, bazı hastalara romatoid artrit denir, bazı hastalara fibromiyalji denir ama biraz daha böyle derinlemesine baktığınızda aslında hastada sedef lezyonları sedef artriti bulgularını bulabiliriz. Bu tabi bizim doktorlar açısından da önemsediğimiz konulardan bir tanesidir.
Nitekim saçlı derideki lezyonların yakalanması, gizli saklı genital bölgedeki lezyonların sorgulanması eklem bulgularıyla beraber birleşerek romatoloji doktorlarının tanı koyması konusunda kullandığımız noktalardan bir tanesidir.
