Sistemik lupus eritematozus hastalığında (SLE), hasta kişinin bebeğinde gelişen kalp bloğu nedir? Ne yapılmalıdır?

Bu soruda bahsi geçen durum neonatal lupus yani yenidoğanın lupusu olarak adlandırılmaktadır. Gebelikleri sırasında anti-Ro antikoru pozitif olan annelerin bebeklerinde oluşmaktadır. Kan dolaşımı ile anneden bebeğe geçen bu antikor hastalığın oluşumundan sorumludur. Bu hastalıkta, bebekte en sık kalp ve derinin etkilendiği görülmektedir. Deri döküntüleri saçlı deri ve yüzde gözler bölgesine yerleşiktir. Doğumda ortaya çıkar. Doğumdan 6 ile 8 ay sonra kendiliğinden kaybolur. Tedaviye dahi gerek kalmamaktadır.

Kalp tutulursa blok dediğimiz kalp ritm sorunu oluşmakta, bu durum ölümcül dahi olabilmektedir. Bu yönde ciddi tedbirler almak gereklidir. Bu antikor, sistemik lupus eritematoz ve Sjögren sendromu başta olmak üzere inflamatuar romatizmalarda ve hatta sağlıklı kişilerde dahi pozitif olabilmektedir. Sağlıklı annelerde bu antikorun pozitif olması hastalık anlamına gelmiyor. Neonatal lupus riskinin, sistemik lupus eritematoz ve Sjögren sendromlu annelerinkinden düşük olduğu bilinmektedir. Böylece, sağlıklı annelerde gebelikleri öncesi bu antikor için tetkik yapılması gerekmemektedir. Ancak, sistemik lupus eritematoz ve Sjögren sendromu tanılı hastaların gebelik planı varsa, gebelik öncesinde bu antikorlar tetkik edilmelidir. İdeal olan, antikor negatifleştikten ve hastanın klinik yakınmaları yatıştıktan sonra gebe kalmalarıdır.

Bu ideal şart oluşmadan gebe kalan hastaların, en azından gebeliğin erken evresinde bu antikor yönünden tetkik edilmesi gereklidir. Sistemik lupus eritematoz veya Sjögren sendromu tanılı hastada gebelik sırasında anti-Ro antikoru pozitifse, neonatal lupus riski vardır ama yüzde beşten azdır. Bu komplikasyon nadir görülür. Ancak, kalp tutulumu olursa ölümcül olabilmektedir. Bu nedenle, anti-Ro pozitif gebe hastalarımızın neonatal lupusun kalp tutulumu açısından takibi gereklidir. Gebeliğin 18. haftasında başlayıp, 32. haftaya kadar, ayda iki defa fetusun (bebeğin) ekokardiyografi (EKO) ile değerlendirilmesi gerekmektedir.

Neonatal lupusta oluşan kalp bloğu üç evredir. Birince dereceden kalp bloğu ya kendiliğinden düzelir ya da ikinci derece kalp bloğuna ilerleyebilir. Bu nedenle birinci derece kalp bloğunda tedaviye hemen başlanılmamakta, hasta izlenmektedir. İkinci derece kalp bloğu oluşursa kortizon tedavisi verilmelidir. Anne karnında iken tespit edilirse, anneye, bu amaçla günde 4 mg deksametazon verilmektedir. İkinci derece kalp bloğu doğumda tespit edilirse kortizon tedavileri bebeğe uygulanmalıdır. Üçüncü derece kalp bloğunda kortizon tedavisine yanıt alınamamaktadır. Bu hastalara kalp pili takılması gerekmektedir. Bu amaçla, riskli hastaların doğumlarını, çocuk yoğun bakım birimi olan ve çocuk kardiyoloji uzmanı bulunan tam teşekkülü sağlık kuruluşlarında yapması önerilmektedir. Toparlamak gerekirse, inflamatuar romatizmal hastalığı olanların, gebelik planları varsa, bu konuyu önce doktorları ile görüşmeleri gerekmektedir.

Bu podcast serilerinde romatizmal hastalıklar ile ilgili aklınıza takılan farklı ve güncel soruların cevaplarını bulacaksınız.
Prof. Dr. Timuçin Kaşifoğlu ve Prof. Dr. Mine Özmen "Romatizma Hastalarında Ruhsal Tepkiler & Sorunlar ve Tedavi Yaklaşımları" hakkında sohbet ediyor.
Açık açık romatizma tanıtım